Psikoteknik Belgesi, Ticari amaçla araç kullanan sürücülerin sürücülük yapmaya uygun olup olmadıklarının belirlenmesi amacıyla yapılan bir testtir. Sürücülerin yolcu veya eşya taşımacılığına ait taşıtlarda çalışabilmesi için "bedensel ve psikolojik açıdan sağlıklı olduklarını gösteren bir sağlık raporunu yetkili psikoteknik merkezleriden her beş yılda bir almaları" gerekir.
Sürücülerin psikoteknik değerlendirme testi için teste girerken uykusuz ve yorgun olmamaları, alkol yada herhangi bir uyuşturucu madde etkisinde olmamaları gerekmektedir. Teste girerken Nüfus cüzdanı - Ehliyet fotokopisi ile gelmeleri gerekmektedir. Psikoteknik testi en az 1 saat sürer. Kursta yapılan test bittikten sonra maximum 1 ay içinde Psikiyatri muayenesi ve onayı gerekir.
Psikoteknik değerlendirme testi için uugun güne randevu almak gerekir. her 5 yılda bir Psikoteknik kartı yenilenir. Kurumumuzda Psikoteknik Belgesi için Alg Test Sistemi kullanılır.
1 | COG | Cognitron | -Dikkat ve Konsantrasyon Ölçeği |
2 | SPM | Standard Progressive Matrices | -Mantıklı Düşünce Ölçeği |
3 | CPM | Coloured Progressive Matrices | -Soyut Düşünce Ölçeği |
4 | DAUF | Continuous Attention | -Sürekli Dikkat Ölçeği |
5 | VLT | Verbal Learning Test | -Sözel Öğrenme Ölçeği |
6 | NVLT | Non-Verbal Learning Test | -Sözel Olmayan Öğrenme Ölçeği |
7 | FVW | Continuous Visual Recognition | -Sürekli Görsel Tanıma Ölçeği |
Bu testte, adayın, karmaşık uyaranlar arasından belirli uyaranları ayrıştırması istenerek, seçici dikkat düzeyi ölçülür. Sürücülerin uzun süre monoton bir ortamda seçici dikkat düzeylerinin düşebileceği ihtimalini göz önüne alındığında ve kazaların ana nedenlerinden birinin dikkat ve konsantrasyon kaybı olduğu düşünüldüğünde sürücülerin dikkat düzeyinin belirlenmesi güvenli sürücülük açısından büyük öneme sahiptir.
Soyut görsel şekiller arasındaki ilişkilerin kavranması ve fark edilmesi üzerine kurulu olan bu testte, kişilerin olaylar arasındaki ilişkileri anlama,değerlendirme yetenekleri ölçülür. Olayları ve olası sonuçlarını algılamanın sürüş esnasında olası riskli durumlardan uzak durmak için birinci derecede öneme sahip olduğu kesindir. Muhakeme yeteneği düşük kişilerin bulundukları ortamdaki olayları algılayamadıkları ve buna bağlı gerekli tedbirleri almamaları nedeniyle riskli durumlara düştükleri ve kazaya karıştıkları veya neden oldukları belirlenmiştir.
Bu testte adayın, uyaranların hareket hızını ve uyaranlar arası mesafeyi tahmin etme becerisi ölçülür. Sürücülük becerisini belirleyen en önemli unsurlardan birisini oluşturması açısından önemlidir. Hız mesafe tahmin testi sonuçları sürücünün temkinli veya riskli araç kullanma eğilimini hakkında da önemli bilgiler vermektedir.
İkili İşlem Becerisi Periferal Görme Becerisi ile ilgili değerlendirme, 120 ile 140 derecelik açı içinde başın sağ ve sol ekstreminden, yani bu açıdan verilen uyaranların kişinin görüş açısına ne zaman girdiğinin incelenmesidir. Bu test, adayın dikkatini, karşısında yer alan bir göreve, direksiyon kullanarak yoğunlaştırdığı esnada, sağ ve soldan gelen uyaranları fark ederek tepki vermesi üzerine kuruludur.
Bu testte, farklı renklerdeki görsel uyaranlara ve farklı tonlardaki sesli uyaranlara aday tarafından verilen doğru tepkiler ve bu tepkilerin hızları ölçülür. Ani ve panik bir durumda adayın ne kadar hızlı ve ne derece doğru tepki verebileceği ölçülür. Sürücülerin ani değişimleri ne kadar çabuk ve doğru fark edip tepki verdiklerinin ölçümüdür.
Karmaşık görüntülerin olduğu bir ortamda, dikkatin belirli bir yön üzerinde kontrollü şekilde yönlendirilebilmesi.
Bu test kişinin aşağıdaki özellikler açısından ne derece yeterli olduğunu gösterecek veri sağlar:
Kısa sürelerle (1 saniye) gösterilen trafikle ilgili görüntüler sonrasında görsel algılama performansını ve algısal hızı ölçen bir testtir.
Bu testte adayın sürekli dikkat performansı ölçülmektedir.
Bu testte adaylara her soruda ekran üzerinde 4 yukarıda biri aşağıda olmak üzere toplam 5 adet şekil gösterilmektedir. Adaylardan beklenen , aşağıda verilen şeklin yukarıdaki şekillerden birisi ile aynı olup olmadığına hızlı bir şekilde karar vermeleridir. Aşağıdaki şekil yukarıdaki şekillerden birisi ile aynı olduğunda adaydan evet yanıtını vermesi beklenmekte eğer aşağıdaki şekil yukarıdaki şekillerden tamamen farklı ise bu durumda da adaydan hayır yanıtını vermesi beklenmektedir.
Psiko-teknik Değerlendirmede İncelenecek Sürücü Özellikleri